zaimek względny
  • złożony przyimek na początku zdań względnych
    28.05.2013
    28.05.2013
    Szanowni Państwo!
    Proszę o interpretację cytatu z Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN (2006): „Zaimek który […] może być poprzedzony tylko przyimkiem lub wyrażeniem przyimkowym: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie”.
    Czy traktować to wyszczególnienie jako listę zamkniętą i pisać np. w którego skład wchodził (zamiast: w skład którego wchodził), w których wypadku (zamiast: w wypadku których), w którego ramach (zamiast: w ramach którego) itp.?
  • jaki i który
    19.12.2014
    19.12.2014
    Zaimki jaki i który. Czy są żelazne zasady ich stosowania? Moim zdaniem są konstrukcje, w których można użyć jednego lub drugiego i nie będzie to błędem. Może być inne znaczenie, ale chyba nie można mówić o błędzie. Proszę o odpowiedź i kilka TRUDNYCH przykładów. Tu kilka moich:
    Nauczyli się go od rodziców i środowiska, w jakim dorastali.
    Chwila, o jakiej nawet nie marzyłem, nadeszła.
    Wybrała melodię, jaką matka bardzo lubiła.
    To jest samochód, o którym marzę.
  • Interpunkcja zdań pozornie rozwiniętych
    7.06.2018
    7.06.2018
    Szanowni Państwo,
    przesyłam kolejną porcję pytań interpunkcyjnych:
    Mamy się spotkać jutro, nie wiem tylko(,) o której.
    Zdradź(,) od kogo to [dostałaś]!
    Posyłamy 4 regimenty, przy czym nie specyfikujemy(,) na którą przełęcz ile.
    Przyrzekam na wszystko(,) co święte!
    Kojarzę książkę, ale nie pamiętam (,) jaki [miała] tytuł.
    Nie wiem(,) w jaki sposób [to zrobić].
    Z moim w porządku, tylko nie wiem(,) jak z Twoim [rowerem].
    Może być jutro — ważne tylko(,) w jakich godzinach.
    Nie wiem jeszcze(,) kiedy dokładnie [się to odbędzie].
    Możemy spróbować, tylko nie wiem(,) o której godzinie.
    Nie wiem(,) w jakim w celu i z jakiej przyczyny [odbywa się to nadzwyczajne spotkanie].
    Szczepy będą się mieszały(,) aż miło.
    Polecam go. To specjalista(,) jakich mało.
    Spostrzegłem już(,) w czym rzecz.
    W nawiasach kwadratowych umieściłem wstawki przybliżające kontekst wypowiedzi.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Kłopotliwe przecinki
    12.06.2017
    12.06.2017
    Jak powinna wyglądać interpunkcja w zdaniach, w których dwa okoliczniki są połączone spójnikiem łącznym lub rozłącznym, ale jeden jest w formie przysłówka (lub wyrażenia przyimkowego), zaś drugi w formie zdania podrzędnego (albo imiesłowowego równoważnika zdania)? Chodzi o zdania typu:

    1. Załatwimy to siłą lub idąc na układ.
    2. Zrobimy to jutro albo gdy będziemy mieli więcej czasu.
    3. Nie używaj tego w razie awarii i jeśli nie znasz się na tym.
  • Skąd dokąd

    18.04.2017
    18.04.2017

    Szanowny Panie Doktorze,

    dziękuję za poradę https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Interpunkcja-quasi-zdan-podrzednych;17610.html. Rozjaśniło mi to sytuację. Niemniej w niektórych przypadkach nadal nie potrafię ocenić, czy dana konstrukcja quasi-podrzędna jest dostatecznie „samodzielna znaczeniowo” i chciałbym to skonsultować. Takim przykładem jest zdanie: Nie jest ważne, skąd dokąd. Czy przecinek jest postawiony poprawnie?


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • Interpunkcja quasi-zdań podrzędnych
    17.03.2017
    17.03.2017
    Szanowni Państwo,
    frapowała i nadal frapuje mnie uwaga 2 reguły [363]. Kiedy uznajemy, że zdanie jest rozwinięte, a kiedy „pozornie rozwinięte”? Z przykładów podanych w WSO wnioskowałbym, że już choćby dwa wyrazy świadczą o rozwinięciu. Zdaniem dr. Malinowskiego tak nie jest, o czym świadczą dwie porady zawierające w tytułach frazę „Zależy w jakim sensie”. Podobnie dr Wolański zaaprobował interpunkcję „nie wiem dlaczego tak” w odpowiedzi na jedno z moich pytań.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Jest tam kto?
    19.02.2014
    19.02.2014
    Zaimki nieokreślone w słowniku Doroszewskiego (i wcześniej) pisane są jak zaimki względne, np. w haśle wyobrażać: „przedstawiać co na obrazie (…); dawać obraz czego”. W haśle zastrzec się występuje pisownia dwojaka: „z góry sobie coś zastrzec, wypowiedzieć się przeciw czemu”. Skąd ta różnica? Kiedy to unormowano? Czy we współczesnej polszczyźnie poprawne jest używanie form bez ? Czy można było napisać: „Uderzyłem ręką o co twardego”, „Był gdzie w Ameryce”, „Wszedł kto między nas”?
  • Jeszcze raz o interpunkcji Zależy w jakim sensie
    1.02.2016
    1.02.2016
    Szanowni Państwo,
    trochę mnie zastanawia zalecenie porady.
    Rozumiem, że podstawą mogłaby być uwaga 2 w regule [363] WSO PWN, np. zależy dokąd, zależy gdzie. Ale czy już nie ciekawe, od kogo i zależy, w jakim sensie?
    A gdyby ostatni przykład zacząć od to? Czy przykłady ze słownika nie na to by wskazywały: Wiemy kto, ale Wiemy, kto to?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Powiedział (,) co i jak
    3.04.2015
    3.04.2015
    Szanowna Poradnio!
    Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości dotyczących wyrażenia co i jak w zdaniu: „Przyszedł do nas i powiedział (,) co i jak”. Czy należy je oddzielić przecinkiem i potraktować jak równoważnik, czy może nie oddzielać podobnie jak zaimek dlaczego w podobnym zdaniu?
    Pozdrowienia
    Mira
  • przecinek a imiesłów przysłówkowy
    5.01.2009
    5.01.2009
    Szanowni Państwo!
    Nie mam pewności, która forma zapisu (z przecinkiem czy bez) jest prawidłowa:
    1. Po połączeniu z wodą tworzy wysoce zasadowy żel, który twardniejąc tworzy nieprzepuszczalną barierę.
    2. Po połączeniu z wodą tworzy wysoce zasadowy żel, który twardniejąc, tworzy nieprzepuszczalną barierę.
    3. Po połączeniu z wodą tworzy wysoce zasadowy żel, który, twardniejąc, tworzy nieprzepuszczalną barierę.

    Będę wdzięczny za rozwianie moich wątpliwości.
    Serdecznie pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego